23 kwietnia 2025 r.
Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi /RRW/ na posiedzeniu zwołanym w trybie art. 152 ust. 2 regulaminu Sejmu na wniosek grupy posłów zrealizowała następujący porządek dzienny: „Omówienie podpisanego dnia 7 marca br. rozporządzenia w sprawie normy GAEC 2 oraz jego skutków”.
Wniosek o zwołanie posiedzenia uzasadnił poseł Kazimierz Gwiazdowski (PiS).
W rozporządzeniu podano, że norma GAEC 2 obejmie 146 tys. hektarów jednak okazuje się, że będzie to prawie 400 tys. hektarów. Rolnicy nie wiedzą, jakie działki będą objęte normą, gdyż wyznaczone obszary będą widoczne na mapach po zalogowaniu się do systemu e-Wniosków. Obowiązki wynikające z normy obejmują szereg wymogów, które znacząco obniżają swobodę zarządzania przez rolników swoim gruntem, a nieprzestrzeganie norm może doprowadzić do utraty dopłat bezpośrednich. Rząd powinien zabezpieczyć rolników, których dotkną skutki wprowadzenia normy GAEC 2.
Informację przedstawił sekretarz stanu Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi – Stefan Krajewski.
Norma GAEC 2 jest elementem warunkowości w ramach Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027. Zdefiniowana na poziomie przepisów unijnych norma GAEC 2 ma na celu ochronę torfowisk i obszarów podmokłych użytkowanych rolniczo. Założenia dotyczące kryteriów definiujących obszary GAEC 2 w Polsce przyjęte były w 2022 r. w zaakceptowanym przez Komisję Europejską Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 i obejmowały obszary o powierzchni ok. 580 tys. hektarów. W wyniku przeprowadzonych w 2024 r. negocjacji dotyczących kwalifikowania obszarów GAEC 2 ich powierzchnia uległa zmniejszeniu do ok. 400 tys. hektarów. O powyższej normie rolnicy byli informowani od roku 2023. Norma GAEC 2 jest obowiązkowa dla rolników wnioskujących o przyznanie płatności bezpośrednich lub płatności obszarowych.
Na kolejnym posiedzeniu Komisja rozpatrzyła informację Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na temat stanu i perspektyw rozwoju rynku roślin białkowych przeznaczonych do celów konsumpcyjnych.
Informację przedstawił sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi – Michał Kołodziejczak.
Działania Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi ukierunkowane na wsparcie rozwoje roślin białkowych w Polsce są realizowane od roku 2010 i są skoncentrowane na pobudzaniu uprawy roślin białkowych na cele paszowe. Produkcja roślin białkowych na cele konsumpcyjne w ramach instrumentów, którymi zarządza ministerstwo jest objęta takim samym systemem wsparcia jak produkcja roślin białkowych na cele paszowe. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi nie realizuje odrębnych działań wsparcia czy zachęt dedykowanych programom żywieniowym czy dietom, opartym na białku roślinnym. W Strategii zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa do 2030 r. przewidziane są działania upowszechniania w społeczeństwie wiedzy w zakresie zasad żywienia oraz jakości artykułów rolno-spożywczych i promowania zdrowych wzorców konsumpcji, m.in. przez włączenie producentów do systemów edukacji wspierania powstawania innowacyjnych produktów żywnościowych dostosowanych do indywidualnych potrzeb żywieniowych konsumentów (w tym dzieci i seniorów). Nie podejmuje się natomiast działań zakładających dążenie do ograniczenia produkcji zwierzęcej w naszym kraju oraz działań skierowanych do ogółu społeczeństwa, których celem byłoby ograniczenie spożycia mięsa.
Podczas dyskusji podnoszono, że spożycie roślin białkowych w Polsce systematycznie rośnie, co pozwala na rozwój sektora produkcji żywności roślinnej. Podnoszono, że nie ma konieczności wprowadzania jakichś szczególnych rozwiązań sprzyjających rozwojowi tej branży. Rynek powinien sam uregulować kwestie cen, w przypadku zwiększonego zapotrzebowania. Producenci roślin białkowych podnosili, że produkcja na cele paszowe i konsumpcyjne jest prowadzona w ten sam sposób i w tym samym czasie. Około 15% ogólnej produkcji nadaje się na cele konsumpcyjne – reszta przeznaczana jest na pasze. Jeśli chodzi o kwestie dochodowości to na białku konsumpcyjnym producenci zarabiają trzykrotnie więcej niż na paszowym. Powrócono również do kwestii wprowadzenia wskaźnika udziału białka produkowanego w Polsce w komponentach paszowych. Bez takich regulacji niemożliwe będzie zwiększenie produkcji ze względu na duża konkrecje z rejonu Mercosur (soja). W przyszłości możliwe będzie zastąpienie importu z tego regionu, importem z Ukrainy.
W posiedzeniu Polską Federację Rolną reprezentowali Pan Mariusz Olejnik Członek Rady Federacji i Pan Rafał Banasiak z Porozumienia Rolników (Klaster Agroport Bartoszyce).
Źródło: notatka sejmowa https://www.sejm.gov.pl/Sejm10.nsf/prace_komisji_info.xsp?data=2025-04-23
