10 czerwca 2025 r.
Polska Federacja Rolna z niepokojem przyjmuje postulaty wstrzymania tworzenia Ośrodków Produkcji Rolniczej (OPR), które w ostatnim czasie przedstawiono jako rzekome zagrożenie dla modelu gospodarstwa rodzinnego. Budowa odporności sektora rolnego wymaga uwzględnienia rozwoju nowoczesnego rolnictwa towarowego w Polsce, dlatego PFR apeluje o kontynuowanie dialogu ze wszystkimi stronami i utrzymanie rozwiązań kompromisowych dotyczących dzierżaw, w tym tworzenia tzw. OPR-ów.
Ośrodki Produkcji Rolniczej to nieruchomości, które wraz innymi składnikami mienia, takimi jak np. biogazownie czy elewatory, tworzą całość gospodarczą, której podział byłby nieuzasadniony ekonomicznie. Zostały wypracowane jako kompromisowy mechanizm ratunkowy, tam, gdzie nie doszło do wyłączeń 30% gruntów po 2011 roku. Rozwiązanie to pozwala na zachowanie nowoczesnych gospodarstw i przedsiębiorstw rolnych, pełniących ważną rolę gospodarczą, społeczną i środowiskową. Duże gospodarstwa towarowe przez swoją skalę są najbardziej technologicznie zaawansowane, co pozwala odpowiadać na wyzwania związane z konsekwencją zmiany klimatu. Z uwagi na swoją wydajność przyczyniają się do zwiększenia bezpieczeństwa żywnościowego kraju oraz dostępności cenowej dla konsumenta.
– Ośrodki Produkcji Rolniczej obejmują najczęściej specjalistyczne gospodarstwa, których likwidacja oznaczałaby bezpowrotną utratę potencjału technologicznego, miejsc pracy i efektów nakładów inwestycyjnych. Grunty z wygasających dzierżaw w ogromnej większości, trafiły i nadal trafiają do rolników indywidualnych – zgodnie z przepisami ustawy. Tylko niewielka część dzierżawionych gospodarstw objęta jest procedurami OPR. Jednocześnie zwracamy uwagę jak ważne jest utrzymanie gospodarstw towarowych w kontekście budowy konkurencyjności polskiego sektora rolno-spożywczego – zaznacza Leszek Wojciechowski, Przewodniczący Rady Polskiej Federacji Rolnej.
Przetargi na dzierżawę ziemi mają charakter otwarty i transparentny. Każdy, kto spełnia kryteria do prowadzenia zaawansowanej produkcji, może wziąć w nich udział. Rezygnacja z OPR-ów, a co za tym idzie, wygaszanie gospodarstw przełożyłoby się na utratę know how, niewykorzystanie infrastruktury i wreszcie przyniosłoby negatywne skutki społeczno-gospodarcze w postaci utraty miejsc pracy.
– Nie można zapominać, że w gospodarstwach, o których mowa w kontekście Ośrodków Produkcji Rolniczej zatrudnieni są pracownicy. Rezygnacja z OPR-ów oznacza wzrost bezrobocia oraz likwidację dobrze funkcjonujących przedsiębiorstw rolnych. Skutki dotkną nie tylko pracowników, ale też lokalne społeczności. Wygaszanie produkcji obejmujące wyprzedaż majątku i zwolnienia to nieodwracalne straty dla polskiego sektora rolno-spożywczego – podkreśla Grzegorz Wysocki, Przewodniczący Związku Zawodowego Pracowników Rolnictwa RP.
Podczas tworzenia regulacji ustawowych w 2011 roku dzierżawcom postawiono ultimatum: albo nieodwołalne wyłączenie 30% gruntów (nie zaliczając wcześniejszych dobrowolnych wyłączeń), albo utrata praw do kontynuacji dzierżawy i pierwokupu. Większość dzierżawców podporządkowała się tym warunkom, ale część z nich, szczególnie prowadząca chów trzody czy bydła, nie mogła sobie pozwolić na ograniczenie bazy paszowej i podjęła ryzyko obrony konstytucyjnych praw przed sądem. To właśnie dla tej grupy gospodarstw stworzono na mocy zmiany ustawy o z 2019 r. formułę OPR, aby umożliwić utrzymanie produkcji w ograniczonym, ale funkcjonalnym zakresie. Pozostała ziemia, w ramach restrukturyzacji, trafia do lokalnych rolników w przetargach ograniczonych.
Związek Zawodowy Pracowników Rolnictwa w RP jest wolną, niezależną i samorządną organizacją osób pracujących w rolnictwie i jego obsłudze, powołaną do reprezentowania i obrony ich praw, interesów zawodowych i socjalnych.
***
Polska Federacja Rolna zrzesza 11 regionalnych stowarzyszeń rolników w całej Polsce – głównie dużych gospodarstw rolnych (około 1000 gospodarstw zatrudniających kilkadziesiąt tysięcy pracowników). Reprezentujemy społeczność rolniczą, a naszym celem jest budowanie zaufania publicznego, ochrona interesów naszych członków i rozwiązywanie ich kluczowych problemów. Wśród naszych celów priorytetowo traktujemy wkład w rozwój zrównoważonego, konkurencyjnego i odpornego sektora rolno-spożywczego, zwiększając tym samym poziom bezpieczeństwa żywności w Europie. Polska Federacja Rolnicza ściśle współpracuje zarówno z polskimi, jak i europejskimi organizacjami w sektorze rolnym, a także z organizacjami reprezentującymi łańcuch dostaw żywności, sektor energii odnawialnej, naukę i społeczeństwo obywatelskie. Jesteśmy członkami: Europejskiej Organizacji Właścicieli Ziemskich (od 2007 r.) i Geopa- Copa (od 2007 r.).
Apel: https://www.youtube.com/watch?v=cEt-E5KbW4M
