1 lipca 2025 r.
Pan
Henryk Smolarz
Dyrektor Generalny
Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa
Szanowny Panie Dyrektorze,
Polska Federacja Rolna apeluje o kontynuowanie tworzenia Ośrodków Produkcji Rolniczej (OPR) jako narzędzia zapewniającego bezpieczeństwo żywnościowe Polski, stabilność produkcji rolniczej, ochronę miejsc pracy oraz utrzymanie nowoczesnych struktur w polskim rolnictwie, a także wsparcie dalszego rozwoju tego sektora.
Z przykrością i zaniepokojeniem przyjęliśmy decyzję o odwołaniu przetargu na dzierżawę gruntów wchodzących w skład planowanego Ośrodka Produkcji Rolniczej Giżyno, który miał odbyć się 27 czerwca 2025 r. w OT KOWR Koszalin. Odwołanie przetargu i rezygnacja z przygotowanej zgodnie z prawem procedury stanowią precedens budzący niepokój. Zarząd Polskiej Federacji Rolnej stanowczo sprzeciwia się blokowaniu decyzji instytucji publicznych, szczególnie gdy dotyczą one zachowania miejsc pracy, kontynuacji produkcji i wykorzystania wieloletniego potencjału inwestycyjnego.
Utworzenie Ośrodków Produkcji Rolniczej jest istotne z punktu widzenia wielu grup społecznych, w tym tysięcy osób zatrudnionych w gospodarstwach towarowych, które również płacą podatki, składki ZUS, spłacają kredyty i utrzymują swoje rodziny. Ośrodki Produkcji Rolniczej gwarantują miejsca pracy dla specjalistów różnych dziedzin – od produkcji zwierzęcej, przez logistykę, po przetwórstwo i energetykę odnawialną. To infrastruktura i know-how, którego likwidacja oznaczałaby nieodwracalne straty m.in. dla lokalnych społeczności.
Ośrodki Produkcji Rolniczej to kompromisowe rozwiązanie, umożliwiające kontynuowanie produkcji zwierzęcej tam, gdzie jej likwidacja oznaczałaby zamknięcie zakładu pracy i utratę dorobku technologicznego. Kryteria stosowane przy przetargach OPR zostały publicznie ogłoszone i szeroko skonsultowane z przedstawicielami branży, w tym z Krajową Radą Izb Rolniczych oraz organizacjami rolniczymi. Podważanie tych reguł na etapie realizacji to działanie nie tylko destrukcyjne, ale również wbrew zasadzie stabilności prawa i instytucjonalnego zaufania.
Należy pamiętać, że Ośrodki Produkcji Rolniczej są próbą reakcji na konsekwencje wynikające z nowelizacji ustawy z 2011 roku, która nakazała wyłączenie 30% dzierżawionych gruntów bez odpowiedniego okresu przejściowego i z naruszeniem kilku zapisów konstytucyjnych, co zostało wykazane w kilku opiniach prawnych. W przypadku gospodarstw zajmujących się produkcją zwierzęcą oznaczało to groźbę bankructwa i likwidacji zakładów. Dzisiejsze OPR-y to kompromisowe rozwiązanie – dające szansę na dalsze funkcjonowanie w ograniczonym, ale realnym zakresie.
W przypadku OPR Giżyno pragniemy podkreślić, że decyzje Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz KOWR, choć trudne dla dzierżawców, były rozsądne i kompromisowe. Z pierwotnie dzierżawionych 3126 ha aż 2506 ha (czyli 80%) zostało lub zostanie przekazane rolnikom indywidualnym w drodze przetargów ograniczonych. Zaledwie 620 ha (20%) objęto procedurą OPR, przypisując ją do infrastruktury niezbędnej do dalszego prowadzenia działalności rolniczej i energetycznej. Takie działanie jest odpowiedzialne, proporcjonalne i zgodne z interesem publicznym.
Obecnie planowane przetargi OPR w skali kraju dotyczą łącznie około kilkunastu tysięcy ha, co stanowi mniej niż 0,1% powierzchni użytków rolnych w Polsce. Tymczasem zatrudnienie w gospodarstwach objętych procedurą OPR sięga kilku tysięcy osób, a ich likwidacja oznaczałaby zmniejszenie wpływów podatkowych do budżetu państwa, lokalne bezrobocie, utratę kompetencji i wygaszenie infrastruktury. To wszystko ma wpływ nie tylko na pogorszenie konkurencyjności polskiego rolnictwa, i szczególnie dotkniętej w ostatnich latach, produkcji zwierzęcej, ale także gospodarki w skali krajowej.
Potwierdzeniem słuszności kierunku jest stanowisko Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 17 czerwca 2025 r., które jednoznacznie popiera utrzymanie OPR jako rozwiązania ustawowego zapewniającego zachowanie zorganizowanej produkcji na terenach popegeerowskich. Minister Jacek Czerniak wskazał, że wnioski KOWR dotyczące tworzenia OPR rozpatrywane są na bieżąco, a ich rola jest ważna z punktu widzenia gospodarczego i społecznego.
Z całą odpowiedzialnością apelujemy o utrzymanie obecnego kursu, zapewniającego możliwość funkcjonowania wyspecjalizowanych ośrodków produkcji, które wspierają zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego Polkom i Polakom, konkurencyjność sektora, także na arenie międzynarodowej, zatrudnienie oraz transformację rolnictwa w kierunku bardziej efektywnego i niskoemisyjnego.
Do wiadomości:
- Czesław Siekierski
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi
- Ryszard Bober
Senator RP, Przewodniczący Senackiej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi
- Mirosław Maliszewski
Poseł na Sejm RP, Przewodniczący Sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi
- Marek Gil
Dyrektor, Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa Oddział w Koszalinie
- Wiktor Szmulewicz
Prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych
