07.11.2024 r.
Dnia 7 listopada odbyło się posiedzenie Podkomisji sejmowej, która zajęła się Informacją na temat rolnictwa, struktury agrarnej i własnościowej oraz potencjałem produkcyjnym i przetwórczym Ukrainy. Uczestnicy posiedzenia wysłuchali ciekawych prezentacji- informacji o aktualnej sytuacji rolnictwa w Ukrainie na tle rolnictwa w Polsce i UE przedstawionych przez resort rolnictwa oraz naukowców z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.
Jeżeli chodzi o areał gruntów ornych, to położenie gleby i klimat czynią Ukrainę krajem o wyjątkowym potencjale rolniczym. Areał gruntów ornych to około 28 milionów hektarów, z czego prawie połowę stanowią czarnoziemy – podkreśla Magdalena Żelazna, zastępca dyrektora Departamentu Współpracy Międzynarodowej w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Jak przekazuje resort, wśród zbóż dominują kukurydza, pszenica i jęczmień. Wśród roślin oleistych słonecznik, rzepak i soja. W przeciwieństwie do uprawy roślin, hodowla zwierząt w ostatnich latach w zasadzie się nie rozwijała. Wyjątkiem jest tu produkcja drobiu i nabiału.
Sektor indywidualny tworzą gospodarstwa rolne i gospodarstwa farmerskie. Łącznie zajmują one 48% gruntów ornych, przynosząc 46% produkcji rolnej i zatrudniają 82% osób związanych z tym sektorem. Sektor korporacyjny, czyli przedsiębiorstwa mają 52% użytków rolnych Ukrainy. Jeżeli chodzi o rynek ziemi rolnej w Ukrainie, to jest to jeden z najszybciej rozwijających się obszarów w Europie. W 2023 roku jego wartość osiągnęła około 3 miliardów dolarów, co stanowi około 10% PKB kraju.
Analizę struktur rolnych należy rozpocząć od powierzchni ogólnej gospodarstwa, czy powierzchni ogólnej kraju. W Polsce jest 31 mln hektarów, co stanowi średnio nieco ponad 7% powierzchni Unii Europejskiej. W przypadku Ukrainy ta powierzchnia jest około dwukrotnie wyższa, co daje nam 14% powierzchni Unii Europejskiej.
Wydzielone grupy użytkowe grup obszarów rolnych, grupy obszarowe, są zupełnie inne w Polsce, w Unii Europejskiej, gdzie zaczynamy od grup od 0 do 2 hektarów, 2 do 5, 5 do 10 i ta najwyższa skala, która klasyfikuje gospodarstwo to powyżej 100 hektarów. Natomiast w Ukrainie tak naprawdę gospodarstwa zaczynają się od 100 hektarów.
W przypadku zarówno Unii Europejskiej, jak i Polski, większość stanowią te najmniejsze gospodarstwa do 20 hektarów i one w przypadku Unii Europejskiej nie mają aż takiego dużego udziału w użytkach rolnych, bo to jest około 12%. W przypadku Polski jest to nieco więcej, bo około 44%. Natomiast jeśli chodzi o Ukrainę 19% tych gospodarstw do 20 hektarów posiada zaledwie 0,3% użytków rolnych. Na drugim biegunie znajdują się gospodarstwa największe, powyżej 100 hektarów, które w Unii Europejskiej stanowią zaledwie 3,7%, ale to się przekłada na 2/3 użytkowania użytków rolnych.
W przypadku Ukrainy tych gospodarstw jest znacznie więcej, bo ponad 40% i one praktycznie większością użytków rolnych w przypadku Ukrainy zarządzają. Mowa tu o 90%.
Wydzielone grupy użytkowe grup obszarów rolnych, grupy obszarowe, są zupełnie inne w Polsce, w Unii Europejskiej, gdzie zaczynamy od grup od 0 do 2 hektarów, 2 do 5, 5 do 10 i ta najwyższa skala, która klasyfikuje gospodarstwo to powyżej 100 hektarów. Natomiast w Ukrainie tak naprawdę gospodarstwa zaczynają się od 100 hektarów.
W przypadku zarówno Unii Europejskiej, jak i Polski, większość stanowią te najmniejsze gospodarstwa do 20 hektarów i one w przypadku Unii Europejskiej nie mają aż takiego dużego udziału w użytkach rolnych, bo to jest około 12%. W przypadku Polski jest to nieco więcej, bo około 44%. Natomiast jeśli chodzi o Ukrainę 19% tych gospodarstw do 20 hektarów posiada zaledwie 0,3% użytków rolnych. Na drugim biegunie znajdują się gospodarstwa największe, powyżej 100 hektarów, które w Unii Europejskiej stanowią zaledwie 3,7%, ale to się przekłada na 2/3 użytkowania użytków rolnych.
W przypadku Ukrainy tych gospodarstw jest znacznie więcej, bo ponad 40% i one praktycznie większością użytków rolnych w przypadku Ukrainy zarządzają. Mowa tu o 90%. Gospodarstwa rolne Ukrainy dzieli się na dwie części: sektor indywidualny i korporacyjny. Podział użytków rolnych i produkcji rolnej przedstawia się mniej więcej po połowie, natomiast znaczny jest udział zatrudnienia w sektorze indywidualnym, który właśnie sięga 82%. Sektor korporacyjny to są uprawy zbóż, uprawy podstawowych surowców rolnych, natomiast w Ukrainie wytwarzanie owoców, warzyw, mleka, wołowiny, mięsa to właśnie leży, jest zadaniem sektora indywidualnego, to on to właśnie wytwarza. Natomiast oczywiście musimy zdać sobie też sprawę, że ten sektor indywidualny to nie są gospodarstwa kilku hektarowe, tylko kilkudziesięciu czy kilkuset hektarowe. Oczywiście koncentracja gruntów rolnych w przypadku Ukrainy w znacznej mierze znajduje się w agroholdingach. 20 największych agroholdingów w 2023 roku posiadało 3,2 miliona hektarów, czyli to jest mniej więcej 20% w ogóle użytków rolnych w Polsce, a 118 największych agroholdingów posiadało 6,5 miliona hektarów, czyli to jest niespełna 40 parę procent ogółu polskich użytków rolnych. Oczywiście jeśli chodzi o struktury rolne, to bardzo jest istotny nie tylko ich podział, to jak wyglądają, ale także wyposażenie w środki trwałe w rolnictwie, jako określenie zasobów kapitału.
Wartość rolniczej produkcji globalnej w 2021 roku w Polsce stanowiła około 40 miliardów euro. W Ukrainie, ta wartość jest bardzo zbliżona i wynosi 41,5 mln euro, co stanowi 8% produkcji unijnej. Czyli Ukraina posiadając dwukrotnie większy areał użytków rolnych, wytwarza mniej więcej tyle samo. Zaznaczyć jednak należy, że biorąc pod uwagę zasobność gleb potencjał produkcyjny jest ogromny. Tym bardziej, że w przypadku Ukrainy produkcja roślinna wynosi aż 80%. Póki co jednak produktywność i dochodowość ziemi jest znacznie niższa w przypadku Ukrainy niż w Polsce czy Unii Europejskiej.
Federację na posiedzeniu reprezentował dr Mirosław Dackiewicz członek Prezydium Rady Federacji.
Żródło: notatka Pana Mirosława Dackiewicza i https://www.farmer.pl/finanse/podatki-rachunkowosc/jakie-wyglada-ukrainskie-rolnictwo-na-tle-polski-i-ue-te-liczby-mowia-same-za-siebie,153612.html
